Volandis-veiligheidsdeskundige over doorwerken in coronatijd: “Werken op een bouwplaats is veiliger dan op kantoor”
Rene du Pon, veiligheidsdeskundige bij Volandis, kennis- en adviescentrum voor duurzame inzetbaarheid, zag het allemaal gebeuren in de afgelopen maanden. Covid-19 klopte aan de deur met als resultaat heel veel bezorgde ondernemers. Nu de ergste storm is gaan liggen, maken we een tussenbalans op. Waar lopen bouwbedrijven tegenaan als het gaat om richtlijnen en protocollen? “Het is net als met de Staatsloterij. Je weet nooit waar de hoofdprijs valt.”
Op maandagochtend 30 maart ging de Helpdesk Corona Bouw & Techniek de lucht in voor iedereen met vragen over veilig doorwerken tijdens de coronacrisis. De helpdesk ondersteunt ook het recent verschenen protocol ‘Samen veilig doorwerken’, dat is opgesteld door Bouwend Nederland en Techniek Nederland volgens de richtlijnen van het RIVM. Het protocol moet duidelijkheid bieden aan alle bedrijven, werkenden, bewoners, opdrachtgevers en klanten. Drie maanden later, en vele honderden telefoontjes verder, spreken we Rene du Pon, veiligheidsdeskundige bij Volandis.
Wat ziet u momenteel gebeuren op de bouwplaats? “We zien niks gebeuren. We komen niet op de bouwplaats, zeker niet in coronatijden. We hebben alles van horen zeggen.”
Oké, van achter uw beeldscherm probeert u de boel in goede banen te leiden. Vallen u andere dingen op dan voor de coronacrisis? “Nee, eigenlijk niet. Nou ja, de helpdesk krijgt veel vragen van individuele bouwvakkers die bang zijn voor corona, en van werkgevers die willen weten hoe om te gaan met besmettingen op bedrijfsniveau. Maar over het algemeen lijkt er niet zoveel te veranderen. Deze bedrijfstak dendert redelijk normaal door. We zien wel dat particuliere opdrachtgevers terughoudend zijn in het geven van opdrachten omdat ze niet weten of ze misschien iemand met een besmetting in huis halen.”
Hoe ziet de ideale anderhalve meter-bouwplaats eruit? “Die bestaat niet. Gangen zijn te smal. Deuren zijn te smal. Er is geen eenrichtingsverkeer. Tijdens het werk op de bouw kom je dichter bij elkaar dan eigenlijk mag. Maar dan nog is werken op een bouwplaats veiliger dan op kantoor. Problemen waar ondernemers mee zitten, hebben vooral te maken met schaftmogelijkheden en sanitaire voorzieningen. De Dixie moet vaker worden gereinigd. Ik hoorde laatst over een bouwbedrijf dat speciale Dixie-medewerkers had aangenomen. We krijgen ook veel telefoontjes over klussen die eraan komen en of het mag wat de ondernemer in kwestie van plan is. Vaak mag het. ‘Maar blijf alert’, zeggen we dan. ‘Blijf goed opletten.’ Het grootste gevaar nu is dat mensen denken dat de coronacrisis bedwongen is. Het wordt allemaal wat losser.”
Dat is logisch. Er zijn bijna geen besmettingen meer. Op dit moment in Nederland moet je nog je best doen om besmet te raken. “Dat zou kunnen. Maar van de besmettingen die er zijn, kan de GGD niet achterhalen waar ze vandaan komen. Nou jij weer. Het virus zal voorlopig blijven rondwaren. Het is net als met de Staatsloterij. Je weet nooit waar de hoofdprijs valt.”
Wat zijn de veelgestelde vragen van ondernemers? “Om er een paar te noemen. Hoe kun je werkbonnen veilig laten aftekenen? Mag een medewerker met hooikoorts werken? Is een gezichtsscherm of volgelaatsmasker (met P3 filter) een oplossing om binnen 1,5 meter samen te werken? Waarom schrijft het protocol water en zeep voor in plaats van desinfectiemiddel? Mag de werkgever temperatuurmetingen doen bij werknemers? Wat dat laatste betreft: een temperatuurmeting is meestal niet toegestaan. Je riskeert een boete van de Autoriteit Persoonsgegevens.”
Heeft het protocol nog bijvangst opgeleverd? “Dit jaar hadden we geen grote griepgolf. Dat is nogal wat.”
Zijn er functies in de bouw die onevenredig veel last hebben van de nieuwe voorschriften? “Op één staat in elk geval de werkvoorbereider. Die hangt toch elke dag weer met zijn team over de ontwerptekeningen heen. Er wordt relatief veel met papier gewerkt in de bouw en de coronacrisis is misschien een hele mooie aanleiding om meer digitaal te gaan werken. Het protocol ‘Samen veilig doorwerken’ gaan we op de een of andere manier verwerken in de arbocatalogi en de RI&E.”
Zijn er functies in de bouw die onevenredig veel last hebben van de nieuwe voorschriften? “Op één staat in elk geval de werkvoorbereider. Die hangt toch elke dag weer met zijn team over de ontwerptekeningen heen. Er wordt relatief veel met papier gewerkt in de bouw en de coronacrisis is misschien een hele mooie aanleiding om meer digitaal te gaan werken. Het protocol ‘Samen veilig doorwerken’ gaan we op de een of andere manier verwerken in de arbocatalogi en de RI&E.”
Zijn er raakvlakken met duurzame inzetbaarheid? “Die zijn er zeker. Nu covid-19 heeft toegeslagen, is de neiging groter om een last van 30 kilo in je eentje te tillen. Terwijl dat dus niet mag. Zo’n actie verhoogt de kans op overbelasting. Ons advies? Hou je zo veel mogelijk aan de normale arboregels. Als je zeker weet dat je collega niet besmet is, til een te zware last dan met z’n tweeën. Hou vast aan bestaande koppeltjes want je kent elkaar.” Passen de nieuwe voorschriften in de bestaande veiligheidsprotocollen? Waar wringt de schoen? “Nou, die wringt niet, voor zover ik weet. In het begin moesten certificeringen en audits worden uitgesteld. Daarna heb ik weinig belemmeringen meer gezien.”
Wat is uw belangrijkste advies aan bouwbedrijven? “Blijf je houden aan de basisregels van het RIVM en het protocol ‘Samen veilig doorwerken’. Corona is een sluipmoordenaar. Die slaat toe als je denkt dat het voorbij is. Dat zien we nu wel weer in Duitsland, China en Zuid-Korea. ”